مقیاسی برای میزان زنگ زدگی میلگرد
تاریخ انتشار: ۵ فروردین ۱۴۰۲
تاریخ به روز رسانی: ۲ دی ۱۴۰۳
تاریخ به روز رسانی: ۲ دی ۱۴۰۳
مدت مطالعه: دقیقه
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
<p><span style="font-weight: 400;">زنگ زدگی میلگرد امری اجتناب‌ناپذیر و ممکن است چه در فرآیند تولید و چه در فرآیند حمل و انبار کردن به دلیل حضور میلگرد در محیط باز و در مجاورت رطوبت رخ دهد. استفاده از میلگرد زنگ‌زده در ساخت و ساز به طور کامل رد نمی‌شود، اما می‌بایست شرایط و ضوابط استفاده از میلگردهای زنگ زده را در نظر گرفت. به نظر شما آیا معیاری برای سنجش میزان زنگ‌زدگی میلگرد وجود دارد؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم. با ما همراه باشید.</span></p>
<h2 id="content-value-1"><span style="font-weight: 400; font-size: 18px;">زنگ زدگی قابل قبول میلگرد چقدر است؟</span></h2>
<p><span style="font-weight: 400;">از نقطه نظر کیفیت ساخت، لازم است تا هرگونه آثار زنگ‌زدگی که روی سطح میلگرد و یا سایر مقاطع فولادی وجود دارد، پیش از استفاده در ساختمان برطرف شود. وجود آثار زنگ به خصوص روی میلگرد باعث می‌شود تا اتصال آن به بتن تحت تاثیر قرار گرفته و باعث افت کیفیت سازه شود. زنگ‌زدگی میلگرد پیش از استفاده، امری تقریبا اجتناب‌ناپذیر است و در بسیاری از موارد به دلیل شرایط حمل و نقل و یا انبار شدن طولانی‌مدت در محل پروژه، میلگردها دچار زنگ‌زدگی می‌شوند، اما سوال اینجاست که آیا معیاری و میزانی برای سنجش مقدار زنگ زدگی میلگرد وجود دارد؟ از آنجا که زنگ‌زدگی یک فرآیند وابسته به زمان است و با گذشت زمان پیشروی می‌کند، همه زنگ‌زدگی‌ها مانند هم نیستند. ممکن است میلگردی به صورت سطحی و سبک دچار زنگ‌زدگی شده باشد و میلگردی دیگر به صورت عمیق‌تر، اما مقیاس سنجش میزان زنگ‌زدگی میلگردها چیست؟</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">محصولات آهنی (Ferrous) یعنی آنهایی که در ساختار خود آهن دارند، به طور طبیعی هنگامی که در محیط مرطوب قرار بگیرند، دچار خوردگی می‌شوند. اثر این زنگ‌‎زدگی، ایجاد یک لایه رنگی مایل به قهوه‌ای در سطح میلگرد است. از طرف دیگر، تشکیل زنگ‌زدگی سنگین، یک فرآیند بسیار آهسته است و ممکن است سال‌ها به طول بینجامد تا میلگرد در اثر خوردگی، دچار تغییر وزن شده یا سطح مقطع آن کاهش یابد. اگر میلگردی دچار خوردگی شده و در سطح آن حفره ایجاد شود، تنها در شرایطی که استانداردهای تدوین شده ملی اجازه بدهند، می‌توان از آن در ساخت بنا استفاده کرد.</span></p>
<p> </p>
<h2 id="content-value-2"><span style="font-weight: 400; font-size: 18px;">زنگ زدگی میلگرد از نظر ACI</span></h2>
<p><span style="font-weight: 400;">ACI انجمن بتن آمریکا است. در (ACI 318 (2008 در خصوص زنگ زدگی میلگرد آمده است:</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">تقویت‌کننده فولادی با زنگ‌زدگی، پوسته نورد یا ترکیبی از هر دو چنانچه حداقل‌های ابعادی را برآورده کنند و همچنین یک نمونه تمیز شده با برس دستی بتواند از نظر وزنی با مشخصه‌های بیان شده در ASTM مطابقت کند، قابل قبول است. همچنین (</span><span style="font-weight: 400;">AASHTO (2002 </span><span style="font-weight: 400;">(اختصار american association of state highway and transportation officials) به زنگ زدگی میلگرد اشاره کرده است:</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">نیازمندی‌های مربوط به حمل، انبار کردن و شرایط سطحی میلگردها مشابه ACI است. در قسمتی از متن ASTM آمده است: "میلگردهای فولادی باید از هر گونه ضربه فیزیکی و تغییرات سطحی که باعث زنگ‌زدگی می‌گردد، محافظت شوند. هنگامی که میلگردها در محل نصب قرار می‌گیرند، باید از هر گونه آلودگی، زنگ زدگی، رنگ، گریس، روغن و هر ماده غیرفلزی که اتصال آن را کاهش می‌دهد، پاک باشد. میلگرد باید از هر گونه ترک یا پوسته عاری باشد. زنگ زدگی، درزهای سطحی، نامنظمی در سطح یا پوسته‌های نورد اگر حداقل‌های ابعاد و مساحت سطح مقطع را برآورده کند، قابل استفاده است. همچنین لازم است تا یک نمونه تست که به کمک برس دستی تمیز شده است، بتواند مشخصات فیزیکی مورد نیاز برای سایز یا گرید میلگرد برآورده کند."</span></p>
<p> </p>
<p><span style="font-weight: 400;">زنگ زدگی قابل قبول:</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">برطرف کردن زنگ زدگی میلگرد می‌تواند تا حد زیادی بسته به میزان زنگ زدگی، انجام شود. تعاریفی که در ادامه بیان می‌شود به منظور ایجاد یک درک نسبی در خصوص میزان زنگ زدگی میلگرد است.</span></p>
<p> </p>
<p><span style="font-weight: 400;">زنگ زدگی سبک:</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">این نوع از زنگ به رنگ قرمز، نارنجی یا قهوه‌ای روشن است. مقدار رنگ ایجاد شده روی میلگرد به ضخامت پوسته‌های سطح، میزان رطوبت و عمر میلگرد بستگی دارد. مقدار این نوع زنگ‌زدگی کم است و لازم نیست نگران آن باشیم. در واقع، اگر زنگ محکم به میلگرد چسبیده باشد، می‌تواند حتی باعث اتصال بیشتر میلگرد به بتن شود.</span></p>
<p> </p>
<p><span style="font-weight: 400;">زنگ زدگی سنگین:</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">تحقیقات نشان می‌دهد که در زمانی کمتر از 18 تا 24 ماه در شرایط آب و هوایی نرمال، میلگرد دچار خوردگی می‌شود. به حدی که مشخصات مقطع آن‌ها تغییر کند و باعث ایجاد نگرانی گردد، نمی‌شود.</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">در این نوع زنگ زدگی، ظاهر میلگرد نامرغوب به نظر می‌رسد و حجم زنگ ایجاد شده می‌تواند تا 7 برابر فلز اصلی باشد.</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">در زنگ‌زدگی سنگین، زنگ‌های پوسته‌ای، لایه لایه شده و باید از سطح میلگرد جدا شوند. این کار را می‌توان به کمک ضربه زدن به میلگرد انجام داد. زنگ آهنی که به میلگرد محکم متصل شده است و مشخصات ابعادی میلگرد را از حد نرمال خارج نکرده است، می‌تواند باعث اتصال بهتر میلگرد به بتن شود.</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">زنگ‌زدگی به خوبی به میلگرد چسبیده است و نشانه‌هایی از خوردگی حفره‌ای جزئی نیز مشاهده می‌شود. این میلگرد و میلگردهای مشابه آن قابل قبول است.</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">زنگ‌زدگی محکم به سطح میلگرد چسبیده است. الگوهایی از تغییر شکل یافتگی به وضوح قابل مشاهده است.</span></p>
<p> </p>
<p style="text-align: center;"><a class="content-inner-link-box" title="خطرات استفاده از میلگرد زنگ زده در ساختمان سازی" href="https://www.modiranahan.com/blog/rusted-rebar-hazards">خطرات استفاده از میلگرد زنگ زده در ساختمان سازی</a></p>
<p> </p>
<h2 id="content-value-3"><span style="font-weight: 400; font-size: 18px;">نحوه برطرف کردن زنگ زدگی</span></h2>
<p><span style="font-weight: 400;">برخی از سازندگان میلگرد ممکن است پیش از ارسال میلگرد آن را در محیط باز انبار کنند. بسته به شرایط جوی در این مرحله زنگ‌زدگی سبک در سطح میلگرد می‌تواند به وجود بیاید. فرآیندهای ساخت مانند جابجایی، برشکاری، خمکاری و غیره معمولا باعث می‌شوند که این نوع از زنگ‌زدگی از سطح میلگرد جدا شوند.</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">در محل پروژه با توجه به اینکه میلگرد چه مدت زمانی انبار شود و بسته به سرعت عملیات ساخت و ساز و برنامه زمانی پیمانکار نیز ممکن است میلگرد زنگ بزند. برخی از ناظران تاکید دارند که حتما زنگ‌زدگی سنگین یا متوسط از سطح میلگرد پاک شود، اما باید توجه داشت که تمیزکاری‌های تهاجمی و سنگین با برس‌های سیمی می‌تواند باعث خراب شدن میلگرد شود. اگر تمیزکاری خیلی خشن و تهاجمی باشد، منجر به کاهش سختی سطح میلگرد می‌شود. در این موارد، ویژگی‌های چسبندگی میلگرد به بتن نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">آب شور به دلیل وجود یون‌های کلرید باعث تشدید خوردگی میلگرد می‌شود. میلگردی که در اثر آب شور دچار خوردگی شده است، بدون تاییدیه‌های مهندسی نباید درون بتن به کار برده شود. مشکل از آنجا ناشی می‌شود که ممکن است یون‌های کلرید به طور کامل از سطح میلگرد برطرف نشده باشند و با اتصال به میلگرد درون بتن، باعث خوردگی بیشتر آن شوند. در این موارد، شست و شو با آب فشار متوسط پیشنهاد می‌شود. استفاده از آب پرفشار باید با احتیاط انجام شود.</span></p>
<p> </p>
<p class="font-iranyekan fs-4 fw-bold pt-5 color-red-light" style="text-align: center;"><a class="content-inner-link-box" title="بررسی خوردگی میلگرد درون بتن" href="https://www.modiranahan.com/blog/concrete-rebar-corrosion">بررسی خوردگی میلگرد درون بتن</a></p>
<p class="font-iranyekan fs-4 fw-bold pt-5 color-red-light" style="text-align: center;"> </p>
<h2 id="content-value-4"><span style="font-weight: 400; font-size: 18px;">ضوابط تغییر شکل میلگرد در اثر زنگ زدگی</span></h2>
<p><span style="font-weight: 400;">جدول زیر، ضوابط استاندارد تغییر شکل برای میلگردها را نشان می‌دهد. ابعاد مورد نیاز برای ناظران، جهت تایید میلگردهای دچار زنگ‌زدگی طبق استاندارد ASTM A615-2009 در جدول زیر آورده شده است. باید دقت شود که جهت بررسی میلگردها در داخل ایران، باید به قوانین و ضوابط ملی مراجعه کرد.</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">اندازه‌گیری ابعاد میلگردهای زنگ‌زده عموما دشوار است و پیشنهاد نیز نمی‌شود. اندازه‌گیری‌ها دقیق در زمان تولید میلگرد در کارخانه انجام گرفته است و برای اندازه‌گیری میدانی نیز بهتر است اندازه‌گیری روی نمونه‌های تمیز شده جهت بررسی هرگونه تغییر ابعاد انجام شود.</span></p>
<p> </p>
<table class="table table-striped table-bordered table-hover" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" border="1" cellspacing="2">
<tbody>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">سایز میلگرد</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">قطر نامی (db)(اینچ)</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">قطر کلی تقریبی (اینچ)</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">محیط نامی (اینچ)</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">ماکزیمم فاصله متوسط آج</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">(Sr) (اینچ)</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">حداقل ارتفاع آج (اینچ)</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">ماکزیمم گپ (اینچ)</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#3</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.375</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.438</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.178</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.262</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.015</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.143</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#4</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.5</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.563</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.571</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.35</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.025</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.191</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#5</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.356</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.688</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.963</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.437</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.028</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.239</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#6</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.75</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.875</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">2.356</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.525</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.038</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.286</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#7</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.875</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">2.749</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.612</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.044</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.334</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#8</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.125</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">3.142</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.7</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.050</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.383</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#9</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.128</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.25</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">3.544</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.79</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.056</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.431</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#10</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.27</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.438</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">3.99</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.889</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.064</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.487</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#11</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.41</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.625</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">4.430</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.987</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.071</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.540</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#14</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.693</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.875</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">5.32</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.185</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.085</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.648</span></p>
</td>
</tr>
<tr>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">#18</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">2.257</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">2.5</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">7.09</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">1.58</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.102</span></p>
</td>
<td style="text-align: center;">
<p><span style="font-weight: 400;">0.864</span></p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><span style="font-weight: 400;"> </span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">کلام آخر</span></p>
<p><span style="font-weight: 400;">در این مقاله دریافتیم که میزان زنگ زدگی قابل قبول میلگرد چقدر است. در ادامه به نحوه برطرف کردن زنگ زدگی های مختلف پرداختیم. دریافتیم که زنگ زدگی قابل قبول میلگرد چقدر است و به چه شکل می‌توان آن را برطرف کرد. شما عزیزان می‌توانید همه روزه برای استعلام قیمت انواع میلگرد از برترین برندهای تولید کننده با ما از طریق شماره تلفن 03134155 تماس حاصل فرمایید.</span></p>
<p style="text-align: center;"><a class="content-inner-call-box" title="تماس با مدیران آهن" href="tel:03134155"><span style="font-weight: 400;">تماس با مدیران آهن</span></a></p>