عملیات تمپرینگ فولاد

<h2>تمپرینگ فولاد</h2> <p>امروزه فولاد نقش بسیار مهمی در صنایع مختلف ایفا می کند و به جرئت می توان گفت زیربنای توسعه و گسترش بسیاری از صنایع بر فولاد استوار است. اما با توجه به کاربردهای بسیار متنوع و همچنین توسعه صنایع و فرایندهای تولی به طیف بسیار وسیعی از فولادها برای دستیابی به حداکثر بهره وری و کارآیی نیاز است.</p> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="tempering.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1654766112567-tempering.jpg" alt="tempering" /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره ۱ - تمپرینگ فولاد</p> <p>فولاد در ساده&zwnj;ترین حالت خود ترکیبی از آهن و کربن است. در کنار این دو عنصر برخی عناصر آلیاژی مانند کروم، نیکل، مس، آلومینیوم، منگنز، فسفر، نیتروژن و ... نیز ممکن است به فولاد افزوده شود. تغییر درصد این عناصر می تواند تغییرات عمده ای در ویژگی های فیزیکی و مکانیکی فولاد ایجاد کند. به عنوان نمونه اگر به میزان حداقل ۱۰ درصد عنصر کروم به فولاد اضافه شود، فولاد مقاومت قابل توجهی نسبت به خوردگی می یابد. کم و زیاد شدن سایر عناصر نیز به همین ترتیب می توانند باعث پیدایش گریدهای مختلفی از فولاد شوند. اما تغییر ساختار شیمیایی فولاد تنها راه ممکن برای رسیدن به ویژگی های مورد نظر نیست. بلکه می توان بدون اینکه در ساختار فولاد تغییری ایجاد کرد و تنها با عملیات حرارتی برخی ویژگی های مورد نظر را در فولاد به وجود آورد.</p> <p><a title="عملیات حرارتی" href="https://www.modiranahan.com/article/466/%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C-%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF">عملیات حرارتی</a> به مجموعه فرایندهایی گفته می شود از طریق تغییر دمای فولاد (حرارت دهی و خنک کردن) خواص متالورژیکی قطعه تغییر داده می شود. عملیات حرارتی فولاد انواع مختلفی دارد که اکثر آن ها روی تعداد زیادی از آلیاژهای فولادی قابل اجرا می باشد.</p> <p>عملیات حرارتی اثر چشم گیری روی خواص فولاد دارد و به کمک انجام عملیات حرارتی کنترل شده می توان بسیاری از خواص مورد نظر را در فولاد ایجاد کرد.</p> <p>از جمله عملیات حرارتی که روی فولاد اجرا می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:</p> <ul> <li>نرمال سازی</li> <li>کوئنچینگ</li> <li>کربن دهی</li> <li>سختکاری پوسته</li> <li>بازپخت</li> <li>پیرسختی</li> <li>تمپر کردن</li> </ul> <h2>تمپر کردن</h2> <p>یکی از عملیات های حرارتی که روی فولاد اجرا می شود تمپر کردن یا بازپخت (Tempering) است.</p> <p>در عملیات تمپرینگ، فولاد تا دمای بحرانی حرارت داده می شود. از آن جا که در این فرایند نیاز به دمای بالایی ست برای حرارت دادن فولاد باید از کوره استفاده کرد. حرارت دهی نیز معمولا در خلا و یا در مجاورت یک گاز بی اثر انجام می شود تا از اکسیداسیون فولاد جلوگیری شود. زمانی که فولاد به دمای مشخصی رسید حرارت دهی متوقف می شود و فولاد در یک بازه ی زمانی از پیش تعیین شده خنک می شود.</p> <p>یکی از نکاتی که در خصوص تمپرینگ فولاد لازم است اشاره شود این است که معمولا پیش از تمپرینگ، عملیات کوئنچینگ (Quenching) انجام می شود که باعث سخت شدن فولاد می گردد. پس از آن تمپرینگ مشخص می کند چه میزان از این سختی ایجاد شده حذف شود. به عنوان مثال فولادهای ابزاری که به سختی بیشتری نیاز دارند در دمای کمتری تمپر می شوند در حالی که فولادهای فنری در دمای بالاتری عملیات تمپرینگ روی آن ها اجرا می شود.</p> <h2>فواید تمپر کردن</h2> <p>معمولا فولاهایی که تحت عملیات کارسختی قرار گرفته اند مقدار زیادی تنش در آن ها باقی می ماند. عملیات تمپرینگ باعث می شود تا این تنش ها کاهش یابد.</p> <p>کاهش سختی و در عین حال افزایش چقرمگی همچنین افزایش شکل پذیری از نتایج انجام تمپرینگ روی فولاد است.</p> <p>افزایش مقاومت در برابر سایش و پارگی و افزایش قابلیت ماشینکاری نیز از دیگر تغییراتی ست که در اثر تمپر کردن روی فولاد ایجاد می شود.</p> <h2>رنگ های تمپرینگ فولاد</h2> <p>برای اطلاع از اینکه فولاد تا چه دمایی گرم شده است نیازی به دماسنج نداریم بلکه رنگ فولاد می تواند این موضوع را مشخص کند. فولاد تمپر شده بسته به دمایی که حرارت دیده است تغییر نگ می دهد. این تغییر رنگ به سبب لایه اکسیدی ست که روی سطح آن ایجاد می شود. دماهای بالاتر باعث می شود لایه های ضخیمتری از اکسید آهن با رنگ های مختلف تشکیل شود.</p> <p>در تصویر زیر می توانید رنگ های مختلف فولاد تمپرینگ را مشاهده کنید.</p> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="tempering-steel-colors.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1654766009950-tempering-steel-colors.jpg" alt="tempering-steel-colors" /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره - رنگ های مختلف فولاد تمپرشده</p> <p>در سمت چپ تصویر فولاد نرماله را می بینید. این فولادی ست که بیشتر از دمای بحرانی حرارت دیده و در هوای محیط خنک شده است. دومین فولاد از سمت چپ، فولادی ست که تحت کوئنچینگ قرار گرفته است. این فولاد به سرعت خنک شده است. ۸ فولاد بعدی نیز فولادهای تمپرشده در دماهای مختلف قابل مشاهده می باشند.</p> <h2>راهنمای رنگ های مختلف فولاد تمپرشده</h2> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="tempered-steel-color-guide.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1654766036455-tempered-steel-color-guide.jpg" alt="tempered-steel-color-guide" /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره - رنگ فولاد</p> <table class="table1200" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" border="2"> <tbody> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p><strong>رنگ</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p><strong>دما (سانتیگراد)</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p><strong>کاربرد</strong></p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>زرد کم رنگ</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>176</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>ابزار حکاکی، تیغ ها</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>زرد روشن</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>205</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>مته، اره فلز بر</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>کاهی</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>226</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>تیغه های رنده</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>قهوه ای</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>260</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>چکش، قالب</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>ارغوانی</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>282</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>ابزار جراحی، ابزار حکاکی سنگ</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>آبی تیره</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>310</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>پیچ گوشتی</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>آبی روشن</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>337</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>فنر، ابزار برش چوب</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>آبی خاکستری</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>371</p> </td> <td style="text-align: center;" width="208"> <p>فولاد ساختمانی</p> </td> </tr> </tbody> </table> <p>&nbsp;</p>