روش های تست و بازرسی نبشی

<p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="نبشی فولادی.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1666423099378-Untitled-2-2.jpg" alt="بازرسی و تست نبشی های فولادی" /></p> <blockquote> <p><a title="قیمت نبشی" href="https://www.modiranahan.com/priceTable/78/%D9%86%D8%A8%D8%B4%DB%8C" target="_blank" >قیمت نبشی</a> در بازارآهن</p> </blockquote> <p>در این مقاله قصد داریم کلیه اقداماتی که بر اساس استاندارد 13968 برای بازرسی و تست نبشی صورت می گیرد را معرفی نموده و آنها را توضیح دهیم. به طور کلی تست و بازرسی مقاطع فولادی عملی است که در سه بخش مورد توجه قرار میگیرد:</p> <ul> <li><strong>بخش تولید:</strong> پس از اینکه مقاطع تولید می گردند، به منظور تعیین سطح کیفی آنها می بایست آزمایشاتی صورت گیرد تا مطابق آن با استاندارد تولید سنجیده شود. این موضوع در مورد نبشی نیز صدق می نماید.</li> <li><strong>بخش سفارش متریال:</strong> در پروژهایی که متریال آن به طور کامل مشخص و به لحاظ استانداردی کاملا شفاف می باشد، مشخصات فنی استانداردی برای مقاطع و محصولات فولادی در نظر گرفته می شود. این مشخصات فنی می بایست به صورت مستند قابل ارائه باشد. در زمانی که مسئولان تامین متریال پروژه اقدام به سفارش متریال می نمایند با مشاهده این مستندات می توانند انتخاب درستی در خصوص متریال مورد استفاده خود انجام دهند.</li> <li><strong>بخش ساخت:</strong> زمانی که قرار است یک محصول فولادی در سازه ای استفاده شود، علیرغم وجود مستندات ممکن است عدم انطباق هایی در محصول مشاهده گردد. لذا بحث بازرسی و تست آن محصولات در این مرحله اهمیت پیدا می نماید. در صورتیکه که مواردی مشاهده گردد که با مشخصات فنی لازم برای محصول انطباق نداشته باشد، بازرسین اجازه استفاده از این محصولات را در پروژه صادر نمی نمایند.</li> </ul> <h2>استاندارد مورد استفاده در تست و بازرسی نبشی</h2> <p>به طور کلی می توان تست و بازرسی یک محصول از جمله نبشی را شامل چند مرحله فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی دانست. مرحله فیزیکی بیشتر به <a title="نبشی چیست؟ کاربرد و مشخصات نبشی" href="https://www.modiranahan.com/wiki/56/%D9%86%D8%A8%D8%B4%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF-%D9%88-%D9%85%D8%B4%D8%AE%D8%B5%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%A8%D8%B4%DB%8C" target="_blank" rel="nofollow">مشخصات ظاهری نبشی</a> باز می گردد. مرحله شیمیایی مربوط به ترکیب شیمیایی و مرحله مکانیکی به مباحثی همچون تست کشش و خمش مرتبط می باشد.</p> <ul> <li> <h3>آنالیز شیمیایی نبشی</h3> </li> </ul> <p>برای مشخص کردن آنالیز شمیایی یا ترکیب شیمیایی نبشی، استاندارد ASTM 415 مورد استناد قرار می گیرد. البته استانداردهای دیگری که در زمینه مشخص کردن آنالیز شیمیایی محصولات فولادی مورد استفاده قرار میگیرند می تواند به عنوان جایگزین استفاده شود. برای انجام آزمایش ترکیب شیمیایی می بایست ابتدا به صورت مشخصی از محصولات نمونه برداری کرد. این عمل نیز نیاز به یک رویه مشخص دارد که در استاندارد ASTM E1806 و یا ISO 14284 مشخص شده است.</p> <ul> <li> <h3>آزمون کشش و خمش</h3> </li> </ul> <p>در مورد انجام آزمون های کشش و خمش نیز استانداردهای گوناگونی وجود دارند. استانداردی که برای تست کشش و خمش نبشی به کار گرفته می شود استانداردهای 10272 و استاندارد 1016 می باشند.</p> <p>نمونه برداری از محصول برای انجام آزمون کشش و خمش نیز در تصویر زیر قابل مشاهده می باشد:</p> <table class="table1200" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" border="2"> <tbody> <tr> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p><strong>شرح آزمون</strong></p> </td> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p><strong>برای یک ذوب</strong></p> </td> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p><strong>برای ذوب های چندگانه (بهر)</strong></p> </td> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p><strong>حداقل طول نمونه مورد نیاز برای آزمون</strong></p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p>آزمون کشش و خمش</p> </td> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p>به ازاء هر 80 تن و کسری از آن حداقل یک نمونه</p> </td> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p>به ازاء هر 50 تن و کسری از آن حداقل یک نمونه</p> </td> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p>600 میلی&zwnj;متر</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p>سنجش ابعاد و وزن</p> </td> <td style="text-align: center; width: 320px;" colspan="2" width="312"> <p>به ازاء هر 20 تن و کسری از آن حداقل یک نمونه</p> </td> <td style="text-align: center; width: 160px;" width="156"> <p>300 میلی&zwnj;متر</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center; width: 640px;" colspan="4" width="623"> <p>یادآوری &ndash; با تغییر نمره نبشی های تولیدی به ازاء هر ذوب نیز باید نمونه برداری جداگانه ای انجام شود.</p> </td> </tr> </tbody> </table> <p style="text-align: center;">جدول شماره 1 &ndash; جدول نمونه برداری</p> <h2>سنجش ابعاد و وزن</h2> <p>نمونه مورد ارزیابی ابتدا از نظر ابعاد و اندازه های مورد نظر توسط وسایل سنجش دقیق اندازه گیری شده و با مقادیر ابعاد و رواداری های مربوطه ارزیابی می گردد. سپس نمونه برای یک مقدار دقیق طول با وسیله دقیق وزن گیری شده و مقدار اختلاف یا انحراف آن از اندازه اسمی طبق رابطه زیر جهت ارزیابی و تصمیم گیری به دست می آید:</p> <h3>فورمول محاسبه درصد انحراف وزن</h3> <p>که در رابطه فوق:</p> <h4>الف : برای تک شاخه</h4> <p>W1 = وزن نمونه مورد آزمایش بر حسب کیلو گرم؛</p> <p>W = وزن یک متر نبشی مطابق جدول</p> <p>L1 = طول نمونه مورد آزمایش بر حسب متر (حداقل 30 سانتیمتر)</p> <h4>ب : برای بسته</h4> <p>W1 = وزن بسته بر حسب کیلوگرم؛</p> <p>W = وزن یک متر مطابق جدول؛</p> <p>L1 = مجموع طول شاخه ها در بسته بر حسب متر</p> <p>درصد انحراف وزن به دست آمده بایستی در حد مقادیر رواداری مندرج در جدول مربوطه باشد.</p> <h2>کیفیت ظاهری نبشی</h2> <p>نبشی های تولیدی باید دارای سطحی صاف باشد به نحوی که کیفیت آن با روش نورد نبشی مطابقت داشته باشد. سطح نبشی باید عاری از عیوب و زدگی باشد. هر گونه ترک، پوسته ، پارگی، دندانه و تا خوردگی قابل قبول نیست. انتهای شاخه نیز نباید حالت تورق یا لایه لایه شدن داشته باشد.</p> <p>در صورتیکه روی سطوح نبش عیوب جزیی مشاهده شود، می توان آنها را به روش سنگ زنی یا روش های دیگر از بین برد و این به شرطی است ه ضخامت قسمت های سنگ زده از حد رواداری ذکر شده کمتر نشود. ضمنا قسمت های اصلاح شده باید کاملا پرداخت شود و مرز بین قسمت اصلاحی و سطح نورد شده کاملا صاف و هموار باشد.</p> <blockquote> <p>بیشتر بخوانید: <a title="تولید کنندگان نبشی" href="https://www.modiranahan.com/article/49/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A8%D8%B4%DB%8C-%D9%86%D8%A8%D8%B4%DB%8C-%D8%B4%DA%A9%D9%81%D8%AA%D9%87-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF" target="_blank" rel="nofollow">تولید کنندگان نبشی</a></p> </blockquote> <h2>نمونه برداری برای آزمایش نبشی</h2> <p>ملاک ارزیابی محصولات عرضه شده چه بر اساس سفارش و چه غیر آن مبتنی بر نتایج حاصل از انجام آزمایشها بر روی نمونه مورد آزمایش بر طبق جدولی که در تصویر شماره 4 مشاهده می شود است.</p> <table class="table1200" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" border="2"> <tbody> <tr> <td style="text-align: center;" rowspan="3" width="152"> <p><strong>نوع فولاد</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" colspan="4" width="416"> <p><strong>آزمون کشش</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p><strong>آزمون خمش با زوایه 180 درجه</strong></p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" colspan="2" width="208"> <p><strong>حداقل تنش تسلیم فوقانی</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" rowspan="2" width="104"> <p><strong>مقاومت کششی (N/mm²)</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" rowspan="2" width="104"> <p><strong>حداقل ازدیاد&nbsp; طول نسبی</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" rowspan="2" width="104"> <p><strong>مقدار قطر فک خمشی بر حسب ضخامت نبشی (t)</strong></p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="104"> <p><strong>t&lt;16</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p><strong>16&gt; t &nbsp;&lt; 35</strong></p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="152"> <p>فولاد 33</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>215</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>205</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>320-540</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>17</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>2</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="152"> <p>فولاد 37 (ب &ndash; ج -د)</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>215</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>225</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>360-510</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>25</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>1.5</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="152"> <p>فولاد 44 (ب &ndash; ج - د)</p> <p>فولاد 52 (ج - د)</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>275</p> <p>355</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>265</p> <p>345</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>580-430</p> <p>680-510</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>22</p> <p>21</p> </td> <td style="text-align: center;" width="104"> <p>2</p> <p>2.5</p> </td> </tr> </tbody> </table> <p style="text-align: center;">جدول شماره 2 &ndash; الزامات مربوط به نمونه برداری</p> <h2>بازرسی نبشی</h2> <p>مشخصات فیزیکی که شامل ابعاد، اندازه ها، وزن و شکل ظاهری نبشی می باشند و همچنین عناصر موجود در آنالیز شیمیایی نبشی، خواص مکانیکی اعم از تنش تسلیم، مقاومت کششی نبشی، ازدیاد طول نسبی و خمش نبشی، جوش پذیری و شکل ظاهری باید با توجه به رواداری های مربوطه که در بند های قبلی گفته شد مطابقت داده شود.</p> <p>در صورت عدم تطابق هر یک از موارد فوق، باید به نحو زیر تصمیم گیری و یا اقدام کرد:</p> <ul> <li> <h3>ویژگی های فیزیکی</h3> </li> </ul> <p>عدم تطابق ابعاد، اندازه ها و مشخصات دیگر باعث می گردد محصول از حدود استاندارد خارج گردد. در صورتیکه وزن نمونه مورد آزمون با ارقام مندرج در جدول وزنی مطابقت نداشته باشد بازرسی مجدد آنگونه که خواهیم دید مورد نظر قرار خواهد گرفت. هر گونه عدم تطابق شکل ظاهری نبشی باعث می گردد نبشی از حدود استاندارد خارج در نظر گرفته شود.</p> <ul> <li> <h3>ویژگی های شیمیایی</h3> </li> </ul> <p>عدم تطبیق عناصر موجود در آنالیز شیمیایی نبشی به این معنی که یکی از عناصر به طور کلی نباشد یا اینکه درصد وزنی آن مطابق با جدول مورد استناد نباشد، باعث خروج محصول از حدود استاندارد خواهد شد.</p> <ul> <li> <h3>خصوصیات مکانیکی نبشی</h3> </li> </ul> <p>برای آزمایشات مربوط به خواص مکانیکی رواداری های ذکر شده است. این رواداری ها در جدول تصویر شماره 3 به طور دقیق بر اساس ضخامت های نبشی مشخص شده اند. اگر نتایج به دست آمده با این موارد همخوانی نداشته باشد محصول از حالت استاندارد خارج می باشد و به اصطلاح فنی مورد پذیرش قرار نمی گیرد.</p> <h2>بازرسی نبشی به صورت مجدد</h2> <p>بازرسی و آزمون مجدد خصوصیات مکانیکی نبشی در صورتی که طبق آنچه گفته شد نیاز باشد انجام می گیرد. در صورتی که نتایج آزمون مکانیکی با شرایط منتدرج در این استاندارد مطابقت نداشته باشد باید نمونه های مجدد به تعداد دو برابر مورد نیاز آزمون مربوطه از محصول برداشته و آزمایش های لازم را تکرار نمود. چنانچه نتایج کلیه نمونه های آزمون اخیر با شرایط این استاندارد مطابقت داشته باشد نتایج آزمون اولیه مد نظر قرار نمی گیرد و در غیر این صورت محصول خارج از استاندارد می باشد.</p> <p><strong>یادآوری</strong> &ndash; به جز موارد یادشده بالا در موارد زیر نیز آزمون تکرار می شود:</p> <ul> <li>احتمال وجود خطا در مراحل انجام آزمایش بر روی نبشی؛</li> <li>وجود عیوب ظاهری در سطح نمونه؛</li> <li>چنانچه فاصله بین محل گسیختگی و نزدیکترین علامت طول موثر کمتر از یک سوم طول موثر اولیه بوده و ازدیاد طول نسبی در حد استاندارد نباشد.</li> </ul> <h3>بازرسی مجدد وزن</h3> <p>در صورتیکه نتایج وزن نمونه مورد آزمایش با مندرجات جدول وزنی نبشی مطابقت نداشته باشد می بایست دو نمونه دیگر از شاخه های جداگانه انتخاب شده و توزین گردد. چنانچه نتایج کلیه نمونه های آزمون اخیر با شرایط این استاندارد مطابقت داشته باشد نتایج آزمون اولیه مد نظر قرار نمی گیرد و در غیر این صورت محصول خارج از استاندارد می باشد.</p> <blockquote> <p>بیشتر بخوانید:&nbsp;<a title="تفاوت نبشی پرسی و فابریک" href="https://www.modiranahan.com/article/37/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D9%86%D8%A8%D8%B4%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C%DA%A9-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA" target="_blank" rel="nofollow">تفاوت نبشی پرسی و فابریک</a></p> </blockquote> <h2>بسته بندی نبشی</h2> <p>هریک از بسته های نبشی آماده تحویل باید از یک نوع با نشانه شناسایی یکسان بوده و به صورت منظم توسط تسمه یا مفتول های مناسب به صورت محکم بسته بندی شوند.</p> <h2>نشانه گذاری مشخصات نبشی</h2> <p>بسته های شاخه باید دارای حداقل دو پلاک یا برچسب مشخصات با دوام باشند که نشانه های زیر به طور مشخص روی آنها درج شود:</p> <ul> <li>نشانه تجارتی تولید کننده</li> <li>نشانه شناسایی</li> <li>شماره شناسایی (مانند شماره ذوب HEAT NUMBER و شماره بسته بندی و ...)</li> <li>وزن بسته بر حسب کیلوگرم</li> <li>شماره این استاندارد ملی</li> </ul> <p>در مورد شماره استاندارد می بایست تولید کننده مجوز لازم را از موسسه استاندارد وتحقیقات صنعتی ایران دریافت نموده و سپس اقدام به درج آن به صورت هارد پانچ بر روی نبشی نماید.</p> <blockquote> <p>بیشتر بخوانید:&nbsp;<a title="کاربرد نبشی در ساختمان" href="https://www.modiranahan.com/article/32/%D9%86%D8%A8%D8%B4%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D8%A8%D8%B4%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86" target="_blank" rel="nofollow">کاربرد نبشی در ساختمان</a></p> </blockquote> <h2>گواهینامه فنی</h2> <p>برای هر محموله نبشی قابل عرضه به بازار باید گواهینامه فنی که حداقل حاوی مشخصات زیر می باشد، تهیه و صادر شود:</p> <ul> <li>تاریخ صدور</li> <li>شماره گواهینامه</li> <li>نشانه شناسایی نبشی</li> <li>شماره بسته</li> <li>طول شاخه</li> <li>تعداد بسته</li> <li>وزن بسته ها و وزن محموله</li> <li>مشخصات فنی مرتبط با هر دسته یا بهر</li> <li>مشخصات فنی شامل درصد عناصر شیمیایی و مشخصات مکانیکی</li> </ul>